Helal Gıdanın Anlamı Nedir?
İslam dinine göre yenilmesine ve içilmesine izin verilen ürünlere helal gıda denilmektedir. Helal gıda kavramı çiftlikten ve tarladan alınan ürünlerin soframıza gelinceye kadar tümüyle İslami kurallara uygun olarak hazırlanmış olmasını ifade eder. Müslümanların helal gıda şartlarını yerine getirmeleri için yedikleri ürünlere şunlar asla karışmamalı: Domuz eti veya domuzun herhangi bir maddesi, alkol ve kan, İslami usullere göre kesilmemiş herhangi bir hayvan, hayvan leşi.
Kuran– Kerim’de Bakara Suresi 168. ayette “Ey insanlar! Yeryüzünde olan bütün nimetlerimden helâl hoş olmak şartı ile yiyiniz; Fakat şeytanın peşinden gitmeyiniz. Çünkü o sizin besbelli düşmanınızdır.” ayetiyle karşılık bulan helal gıda İslama uygun yaşam tarzının bir gereği ve İslam Dininin bir emridir.
Helal Gıda Neye Denilmektedir?
Küreselleşen dünyada, mal ve hizmetlerin ulaşımının hızlanması ve bunların girdi ve çıktılarının coğrafyaları aşan bir konuma gelmiş olamaları mal ve hizmetlerin helalliği noktasında riskleri artırmakta ve dolayısıyla süreçlerin uygun kontrol mekanizmaları ile denetlenmesi gerekmektedir. Çünkü işlenmiş gıdaların günlük beslenmemiz içindeki payının günden güne artması ve hem hammadde hem de katkı maddelerinin çok fazla girdi ve işleme maruz kalması helal kavramının kapsam ve boyutunu da artırmıştır. İşte bu gıdaların İslam dininin emrettiği kıstaslara uygun üretilmesine helal gıda denilmektedir.
Helal Gıda Standartları
Helal gıda standartları İslam Ülkeleri Standartlar ve Metroloji Enstitüsü (SMIIC) aynı ISO gibi İslam Dinine göre uyulması gereken kuralları belirlemiş ve bunu bir sistem haline getirmiştir. 2010 yılında İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT)’e bağlı bir kuruluş olarak kurulan ve 01 Ocak 2019 itibariyle bünyesinde 37 üye ve 2 gözlemci üye bulunan SMIIC, İİT devletleri arasında standartların uyumlaştırılması ve yenilerinin hazırlanması için çalışmalar yapmaktadır. SMIIC üye devletler adına ortak standartları hazırlayarak ticaretin önündeki teknik engellerin kaldırılmasına yardımcı olmayı ve böylelikle ticareti geliştirmeyi amaçlamaktadır. Ancak islam dünyasının bazı ülkelerinin ulusal yapılarının ısrarı üzerine ortak paydada birleşilememesi bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu dağınıklık bir itimat problemi doğurmaktadır. İslam ülkelerinin tek bir çatı altında toplanarak istişare düsturuyla tek bir standart etrafında birleşmeleri temenni edilmektedir.
Helal Gıda Sertifikası
ISO olarak bildiğimiz standartların bir benzeri olan OIC/SMIIC 1 “Helal Gıda için Genel Kurallar” standardı, göre denetlenen kuruluşlar standart gereklerini yerine getirmişse helal gıda sertifikası almaya hak kazanmaktadır.
Helal Gıda Pazarı katlanarak büyüyor
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, 2021 yılında yapılan Helal Gıda Zirvesi’nin açılış konuşmasında dünya helal ekonomisinin, 2017 yılında 4 Trilyon Dolarlık bir hacme sahipken, bugün yaklaşık 7 Trilyon Dolarlık bir pazar büyüklüğüne ulaştığını belirtti. Gıda, kozmetik, ilaç, finans ve turizm gibi alanları içine alan helal ekonomisinin her yıl katlanarak büyümeye devam ettiğinin altını çizen Fuat Oktay, 300’e yakın sektör profesyoneline yetkinlik kazandırdıklarını belirtti. En büyük helal ürün üreticilerinin Müslüman olmayan ülkelerden çıktığını söyleyen Oktay, ayrıca helal olmalarının yanı sıra temiz ve sağlıklı olmaları sebebiyle helal ürünlerin artık sadece Müslümanlar tarafından değil herkesçe aranır hale geldiğini söyledi. En büyük helal ürün üreticileri arasında başı Brezilya, Avustralya, Fransa, Almanya, Çin, Almanya, Yeni Zelanda gibi Müslüman olmayan ülkeler çekiyor.
Helal Gıda Marketleri
Online helal gıda marketlerinin sayısı arttığı gibi bayilik sistemiyle ulusal çapta genişleyen helal gıda marketleri de bulunmaktadır. Bazılarına bu yatırım kârlı bir iş gibi gelse de bazıları da insanlara güvenilir gıda yedirdiği için bile o marketi çalıştırabileceğini belirtmekteler. Bu da insanların bu konuya vicdani ve dini temeller konusu açısından baktıklarını göstermektedir.
Helal Markalar
Çok sayıda olan bu markaların üzerinde helal logosu bulunuyorsa helal gıda ürettiğini tescillemiş demektir. Helal gıda kapsamı alanında olan ürünleri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Et ve et mamülleri
- Süt ve süt mamulleri,
- Yumurta ve yumurta mamulleri,
- Tahıl ve tahıl ürünleri,
- Bitkisel ve hayvansal orijinli sıvı ve katı yağlar,
- Meyve ve sebzeler ve bunların mamulleri,
- Şeker ve şekerleme mamülleri,
- Meşrubat (Alkolsüz içecekler),
- Bal ve yan mamülleri
- Besin takviyeleri,
- Gıda katkı maddeleri,
- Enzimler,
- Mikroorganizmalar,
- Balık ve balık ürünleri,
- Su,
- Kakao ve kakao ürünleri,
- Çay ve çay ürünleri,
- Kahve ve kahve ürünleri,
- Yağlı tohumlar,
- Baharatlar ve çeşni maddeleri,
- Özel beslenme amaçlı gıdalar,
- Nişasta ve nişasta ürünleri,
- Hazır yemekler,
Helal Gıda Markaları Listesi
Bazı internet sitelerinde helal gıdalarının güncel listesi paylaşılmaktadır. Sadece bu listelerle yetinmeyip TSE tarafında da sorgulama yapılarak çift yönlü hatta daha çok yönlü sorgulama yapmak gereklidir. Firmanın sitesinde helal gıda sertifikası yayınlanmış olsa bile temkinli davranmak lazım. Ya o belgenin süresi geçmiş olabilir ya da iptal edilmiş olabilir. Bilinçli tüketiciler bu konuda oldukça hassas davranarak firmaları da daha da dikkatli ve sistemli olmaya yönlendirmektedirler.
0 Yorum